Μεταφρασμένη Θεία Λειτουργία στὴν Πρέβεζα

τοῦ Ἰωάννη Τάτση, Θεολόγου
Τὸ καλοκαίρι βρέθηκα γιὰ τὴν κυριακάτικη Θεία Λειτουργία σὲ ἕνα παραθαλάσσιο χωριὸ τῆς Μητροπόλεως Πρεβέζης. Εἶχα ἀκούσει γιὰ τὴ μεταφρασμένη Θεία Λειτουργία ποὺ τελεῖται σὲ πολλὲς ἐνορίες τῆς Μητροπόλεως αὐτῆς ἀλλὰ πίστευα πὼς ἡ συνήθεια δὲν θὰ εἶχε φτάσει στὸ μικρὸ ἐκεῖνο χωριό. Μὲ διέψευσε ὅμως ὁ νεαρὸς ἱερέας τοῦ χωριοῦ ποὺ λίγο μετὰ τὴν ἔναρξη τῆς Θείας Λειτουργίας ἄρχισε νὰ διαβάζει ἐκφώνως καὶ στὴ νέα ἑλληνικὴ τὶς εὐχές.
Ἡ μεταφρασμένη Θεία Λειτουργία ποὺ τελεῖται στὴ Μητρόπολη Πρέβεζας διατηρεῖ στὴν πρωτότυπη γλώσσα τοὺς ὅσα μέρη ψάλλονται καὶ κάποιες ἐκφωνήσεις τοῦ ἱερέα, ὅπως τὰ Εἰρηνικὰ ἀλλὰ ὅλες οἱ εὐχὲς λέγονται ἐκφώνως καὶ μεταφρασμένες στὴ νέα ἑλληνική, καθὼς καὶ τὸ ἀποστολικὸ καὶ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα... Ἡ μετάφραση τῶν εὐχῶν ἔχει γίνει σὲ γλώσσα ἁπλοϊκή, μὲ ἐπιλογὴ λέξεων ποὺ ὄχι ἁπλῶς δὲν ἀποδίδουν τὸ περιεχόμενο τῶν λέξεων τοῦ πρωτοτύπου ἀλλὰ πολλὲς φορὲς μετατρέπουν τὸ ἄκουσμα σὲ ἕνα πραγματικὸ λειτουργικὸ ἔκτρωμα.
Ἦταν ἡ πρώτη φορὰ ποὺ ἐξαντλήθηκα μέχρι νὰ τελειώσει ἡ Θεία Λειτουργία. Καὶ τοῦτο γιατί ζοῦσα μὲ τὴν ἀγωνία τῆς ἑπόμενης μεταφραστικῆς πρωτοτυπίας ποὺ θὰ ἄκουγα στὶς εὐχὲς ποὺ διαδέχονταν ἡ μία τὴν ἄλλη.

Μεταφρασμένη καὶ ἡ εὐχὴ τῆς Ἀναφορᾶς. Ἀντὶ τοῦ «Καὶ ποίησον τὸν μὲν ΄Ἄρτον τοῦτον τίμιον Σῶμα τοῦ Χριστοῦ Σου» ὁ ἱερέας ἀπήγγειλε εἰς ἐπήκοον πάντων «Καὶ κᾶνε αὐτὸ τὸ ψωμὶ τίμιο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ σου». Σκεφτόμουν πόσο ἀκατανόητες στοὺς πιστοὺς μποροῦν νὰ εἶναι οἱ λέξεις «ποίησον» καὶ «ἄρτος» ὥστε νὰ χρήζουν μετάφρασης. Μόλις ἐξήλθαμε τοῦ ναοῦ βρῆκα τὴ...

λύση στὴν ἀπορία μου. Μία πινακίδα, λίγα μόνο μέτρα μακριὰ ἀπὸ τὸ ναὸ ἔγραφε «Ἀρτοποιεῖον». Γιὰ ὅλους τους πιστοὺς ἦταν πλήρως κατανοητὸ τί πωλοῦσε τὸ κατάστημα αὐτό. Καὶ ὁ «ἄρτος» καὶ τὸ «ποιῶ» ἦταν τελικὰ λέξεις τῆς καθημερινότητάς μας.



Θυμήθηκα τότε καὶ ὅσα σοφὰ ἔλεγε ὁ ἅγιος Γέροντας Παΐσιος σχετικὰ μὲ τὴν ἑλληνικὴ γλώσσα: «Βλέπω μία γλώσσα ποὺ γράφουν μερικοί! Διάβαζα σὲ μία μετάφραση τῆς Καινῆς Διαθήκης: «Ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο κάλεσα τὸν γιό μου». Δὲν ταιριάζει, βρὲ παιδί! Δὲν ξεχωρίζει τὸ ἱερὸ ἀπὸ τὸ ἀνίερο! Γράφουν ἔτσι, δῆθεν γιὰ νὰ εἶναι ὅλα ἴδια, νὰ ὑπάρχη ὁμοιομορφία στὴν γλώσσα. Ποιός, ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ πιὸ τελευταῖο χωριό, δὲν θὰ καταλάβαινε, ἂν ἔγραφε «τὸν υἱόν μου»; Ἄκουσα μία φορὰ στὸ Ἅγιον Ὅρος σὲ μία ἀνάγνωση: «Τὸ ψωμὶ καὶ τὸ κρασὶ ποὺ κάνουν τὴν Μεταλαβιά». Δὲν ταιριάζει. Πῶς νὰ τὸ κάνουμε; Ποιὸς δὲν ξέρει τί θὰ πῆ «ἄρτος» καὶ «οἶνος»;».


Δυστυχῶς οἱ μοναχοί της Μητροπόλεως Πρεβέζης φαίνεται πὼς δὲν ἐμφοροῦνται ἀπὸ τὸ πνεῦμα τοῦ Γέροντος Παϊσίου, ἀφοῦ ὄχι ἁπλῶς ἀνέχονται ἀλλὰ μὲ κάθε τρόπο στηρίζουν τὶς πρωτοβουλίες τοῦ μεταφραστῆ ἀρχιμανδρίτη. Τὴν ἴδια ὑποστήριξη παρέχει σὲ αὐτὸν καὶ ὁ οἰκεῖος ἐπίσκοπος, μὲ τὴ Σύνοδο νὰ ἐπιτρέπει τὴ λειτουργικὴ αὐτὴ πρωτοτυπία ἢ μᾶλλον ἐκτροπή. Ἡ πολυετὴς πλέον ἐφαρμογὴ τῆς παραπάνω τακτικῆς σὲ πολλὲς ἐνορίες τῆς Μητροπόλεως Πρεβέζης διαμορφώνει σταδιακὰ ἕνα νέο λειτουργικὸ ἦθος, ξένο πρὸς τὴν παράδοση τῶν Πατέρων μας. Ποιὸς ἄραγε θὰ δώσει τὴ λύση στὸ πρόβλημα;
thriskeftika.blogspot.com